Euskararen profilak eremu soziolinguistikoen eta lanpostuen beharren arabera egokitzea proposatu du PSE-EEk
Reitera el compromiso socialista con la normalización del uso del euskera en libertad para que no se vea como una barrera, sino como una oportunidad
Euskal Sozialistak Legebiltzar Taldeak Gobernuaren hurrengo Enpleguko Eskaintza Publikoan hizkuntza-profilen esleipena berrikustea proposatu du, euskararen erabilera Euskadiko eremu bakoitzean dagoen errealitate soziolinguistikora egokitzeko. Gainera, ahozko eta idatzizko adierazpenaren ezagutza asimetrikoa ahalbidetuko duen beste profil bat finkatzea proposatu du, lanpostu bakoitzaren komunikazio-eskakizunekin bat etorriz.
Horixe aldeztu du Jon Azkue legebiltzarkideak Osoko Bilkuran ostegunean, Osakidetzaren Enpleguko Eskaintza Publikoan euskararen balorazioari buruzko eztabaidan; azaldu duenez, “hizkuntza-profilek erreminta erabilgarria izan behar dute herritarrentzat, ez profesionalentzako oztopo bat”.
“Sozialistok ez gara neutralak euskarari dagokionez, eta horregatik onetsitako lege guztietan egon eta egongo gara. Baina ez dugu legeak oker aplikatzea onartuko. Medikuen eta erizainen askatasuna aldezten dugu, baita herritarrek euskaraz edo gazteleraz hitz egiteko duten askatasuna ere. Osakidetzako Enplegu Publikoko Eskaintza gainditu dutenen milaka herritarren kexa eta prozesuak sortu duen desadostasuna jaso dugu.
Osakidetzaren arazoak ebazteko nahiko lanpostu bete behar direla gogoratu ondoren, eta hizkuntza-eskakizuna eremu bakoitzaren errealitatera eta profesional bakoitzaren profilera egokitu ondoren, Azkuek gogoratu du garai batean "mediku lanpostu bat izateko, hizkuntza-eskakizuna egiaztatzea espezializazio-masterra izatea baino garrantzitsuagoa zela". Hori dela eta, “epe motzean gizarte elebiduna lortzeko zama kendu behar zaio hizkuntza-politikari”. “Hizkuntza-politikari elebitasunaren derrigorrezkotasuna kendu nahi diogu, elebitasun orekatua lortzeko gizartean hizkuntza bakarra dakiten askorik euskara ikastera behartuko behar baitzaie” azaldu du.
Disfuntzioak zuzentzea
Profilak egokitzeko proposamen sozialistaren adibide gisa, azaldu du mediku batek euskaraz egin diezaiokeela arreta gaixoari, ahozko komunikazio maila handia behar du horretarako, eta txostena gazteleraz idatz dezakeela, gutxiago jakin behar duelako, edo euskaraz idatz dezake informatika-programa baten laguntzarekin, justiziako langileek egiten duten moduan; idatzizko ezagutza exijitzen du. Jagole batek, aldiz, ez du idatzizko ezagutza handirik behar bere funtzioak gauzatzeko, baina bai ahozko ezagutza, eta handiagoa edo txikiagoa beharko du zerbitzuan zer eremutan dagoen aintzat hartuta.
“Profil bat eskatzeagatik, euskara ahoz eta idatziz ezagutzeko orduan bikaintasuna eskatzeagatik ere, ez da euskararen erabilera proportzionalki handitu. Egun arte kudeatutako hizkuntza-politikan gertatutako zenbait disfuntziori egin behar zaie aurre. Eta disfuntzioetako bat profilen sistemaren zorroztasuna da. Gobernuak jarraitu behar du profilek zer efikazia eta eragina izan duten aztertzen, egungo politikan zer lorpen izan ditugun aztertzen eta disfuntzioak zuzentzen. Gobernuak egon daitezkeen disfuntzioak zuzendu eta egokitu behar ditu”, eskatu du.
Hori dela eta, Azkuek bere buruari galdetu dio zer traba jartzen dituen EAJk honen guztiaren aurrean, Gobernuaren jarraipen batzordeak gain hartu baititu aipatutako disfuntzioak, eta alderdiak ezagutzen du sozialistek konpromiso historikoa dutela hizkuntza normalizazioari dagokionez; gainera, PSE-EEk proposatutako zenbait jarrera ere onartu ditu.
“Euskararen aldeko bataila luzea da, batzuetan ulertezina, baina egun euskara askatasunez aritzeko apustutzat jotzen dugu. Ezin du inork ulertu gure hizkuntza oztopo edo mehatxu bat denik, aukera handi bat baizik. Denon ahaleginarekin ikasiko dugu, eta enplegurako deialdi batean hainbeste jendearentzako aukera ezin da arazo bihurtu”, ondorioztatu du.