GASTEIZ 

   PSE-EE-k, "Akzioko Euskal Plana, Hezkuntzaren arloan, Giza Eskubideetan eta Bakearen alde" kritikatzen dute "dokumentoak hutsune handiak dituelako: ez bait du zehaztapen praktikorik, proposamen anbiguak baizik, hiritar parte hartzeko dudazko eskemekin eta elkarteak  eta terrorismoko biktimen fundazioak gainera bertan ez daude".
 
   Sozialistek igorritako dokumentoa Biktimen Ponentziara, aipatutako planan "biolentzia terroristari eginiko erreferentziak, Euskadiko eta euskal gizartearen lehengo arazoa, bere ausentzia nabarmentzen da, diluitua dago hain orokor eta unibertsala den "gizarte eskubideen" artean.

   Roldolfo Aresek, PSE-EE-ko legebiltzarkidea eta Exekutibako bozeramailea, sinatutako balorazioan ziurtatzen du, aurreko otsailean aurkeztutako dokumentoak, euskal Gizarte Eskubideen zuzendatzailaren eskutik, Jon Landa, terrorismoa aipatzen denean "zuhurtasun eta ardura guztiaz egiten da".

   "Batzuetan esateko, biktimen aitorpen zuzena saihestu behar dela ikastoletan (Biktimen arreta bulegorako zuzendariak, Maixabel Lasa, proposatu zuen moduan), hurrengo kurtsoan egongo dira esperientzia pilotu gutxi, ulertzen dutelako izan litekeela esperientzia "mugerregia" ikasleentzako", azpimarratu zuen.

   Beste kasu batzuetan, jarraitu du, terrorismoa aipatu egiten da esandako "zuhurtasunez eta arduraz",  "distantziakidetasuna mantentzeko biktima eta kaltegileen artean, honela, itzultzen gara, uste genituen garaituak zeunden, jarreretara". 

"BI BIOLENTZIA"

   Aresentzako, kokaera hauek "ETA-ren biolentzia terrorista adierazten dute, alboratzerakoan bi biolentzien gatazkaren ondorio bezala, dirudienez biak legitimitate berdina edukirik:bata, elkarte terrorista baten ondorio moduen eta bestea dena, Estatu demokratiko batek egiten duen legeen aplikazioaren emaitzaren ondorioz".

   Zentzu honetana adierazten du, Eusko Jaurlaritzaren dokumentoaren distantziakidetasunak baieztatzen dela bertan ziurtatzen denean, "gure gizartean, indarkeria estrukturala eta kulturala irauntzen den heinean, oso arrunta gizarte askotan, indarkeriaren adierazpena eta zuzena, urrakortasunaren sentsazioa gehitu egiten da. Ezin degu planteatu hezkuntza programa bat, Giza Eskubideetan denak alboratu egiten ez badira, denak zaildu eta batzutan ekidindu egiten dute gure ahaltasunen garaipen osoa".

   PSE-ko legebiltzar kideak dio baieztapen hauek aurkakoak direla Terrorismoko Biktimen Arreta Bulegoko zuzendariak egindakoekin, berak ziurtatu bait zuen "aitorpen morala, politiko eta asoziala, terrorismoko biktimen duintasunari buruzkoa antidoto onena dela tentaldiei aurre egiteko eta honela istoria ez kontatzeko borreroaren diktaketaren menpean, bere odol argudioak legitimatuz".
  
   Zentzu honetan, Talde Sozialistatik salatzen da, euskal gizartean dagoela "indarkeri lehenetsiaren kultura eta zabalduta gutxiengo aktibo baten aldetik eta gure gizarte ehunean barneratu da", "tolerantzia larrikoa" aurkitu dutelako eta honen eragina izan da " sortu duela, gainera, gizarte laguntza sare bat aktibitate terroristarekiko".

   "Horregatik, nahi dena bada, benetazko bake kultura irmotzea Euskadin, lehenik desaktibatu behar da terrorismoaren sustrai ideologikoak. Eta Giza Eskubideen zuzendariak eginiko dokumentoak ez du hau planteatzen, hasiera ez bait dago ETA-ren indarkerian, nahiago du 'biolentzia guztietaz' hitz egitea baizik; eta ez du azaltzen ere terrorismoko biktimak daudela ETA-k bere proiektu politiko totalitarioa ezarri nahi ziolako herri guztiari", esaten du.

   Egoera honen aurrean, Aresek planteatzen du edozein Bake eta Giza Eskubideen Kulturarako Hezkuntza Plan bat, Euskadin garapena lortzeko "beti hasi beharko da esanez zein egoera sortu duen terrorismoak".

PROPOSAMENAK

   Zentzu honetan dio "Planaren justifikazioaz desagertu behar da gatazkaren existentzia, argi esan behar da baloreetan hezitzearen sustapena, terrorismoaren kontrako borrokaren parte izan behar dela". 

   Adierazten du ere, "Planan barneratu behar da Euskadiko errealitatea, eta hau terrorismoaren eraginagatik markatua dago, aspektu orokorretan eta ez alderantziz", beraz hasi behar da terrorismoaren existentziatik eta Arartekoa sartu, Planaren agente bat bezala.

   Halaber eskatzen du, terrorismoko biktimak kontutan hartzea Planaren garapenerako, Jarraipen Batzorde bateaz, biktimak euren elkarteen bidez parte hartzeko. 

   Sozialisten ekimenak eskatzen du ere "askoz ere gehiago" hezkuntza arloaren garapena, handitzea aurre ikusiak dauden udalerriak, lehenengo fasean pilotu planak egiteko, eta biktimak EITB Hitzarmenaren plangintzan, betearazpen eta garapenaz  enkargatzen den Batzordean parte hartzeko.

   Gorabeherak gorabehera, Aresek onartzen du aurrerapenak egon direla "eta ez direla zergatik ezkutatu behar", biktimeendako laguntzetan edo arretan, eta baita "sentsibilitate handiagoa eta hurbiltasuna dagoela kolektibo honekiko, hau zehazten da, esate baterako, Biktimen Ponentziak edukitako zuzeneko harremanetan Espainiako elkarteekin (bere sorterrian) eta publikoki egin dizkien barkamen eskamenak, lehendakaria euren artean". Positiboki ikusten du ere,  Euskadiko udaletxeetan, jeneralizatzen ari den, biktimen oroimena.  

   Hala ere, PSE-tik apostu egiten da egutegi bat ezartzeko aurrera egiteko Eusko Legebiltzarrean onartu diren adostasunak, Terrorismoko Biktimekiko Elkartasun Lege Proiektua, Departamentu arteko multzoko Plana Bake eta Balore Demokratikoetan Hezitzeko, programak familiei laguntzeko, bere baitan aurkitzeko eta aurrea hartzeko aldi baterako lerradurak indarkeri totalitariaruntz edota eskolen eta familien arteko kooperazioa.  

   Gainera, hitzematen da euskal unibertsitateetan ezarriko dela biktimei buruzko ikerketak, Biktimen Urteroko Eguna ipintzea, EITB-ek betetzea "pedagogi demokratikoko ariketa eta terrorismoaren aurkakoa, Legebiltzarrak eskatzen ari diolako", monolito bat jasotzea, Parlamentuaren eskutik, biktimen oroimenez Ganbararen sarreran, argitalpen espezifiko bat biktimen eskubideei buruz eta beste bat ikastolentzako eta baita, erakusketa ibiltariak biktimei buruzkoak.